Klas 5: boekverslag De Grote Zaal Jacoba van Velde

Algemene informatie

a.

1. Jacoba van Velde, De Grote Zaal
2. Amsterdam, 2010, 14e druk (1953)
3. 134 pagina's

b. Roman, Psychologische Roman

100. Het boek begint als de 74-jarige Geertruida (Trui) van der Veen wakker wordt en niet weet waar ze is. De zuster zegt dat ze een attaque heeft gehad en dat ze in een rusthuis is. Trui kan niet meer goed lopen op haar been. Langzaam begint ze steeds meer dingen te herinneren.
     
     De man van Trui, Willem, was gestorven tijdens de oorlog. Helena, de dochter van Trui en Willem, trouwde met de kunstenaar Jean en vertrok naar Parijs. Toen het slechter met Trui ging, zorgde Helena voor haar. Maar wanneer Trui een attaque kreeg, besefte Helena dat ze niet meer voor Trui kon zorgen. Trui moest naar het rusthuis in Nederland.
     
     In het rusthuis is er een zitkamer, een kleine zaal en een grote zaal. Als je in de grote zaal lag betekende het dat het bijna afgelopen met je was. Trui lag in de kleine zaal met negen andere vrouwen. Er waren veel onenigheden en het was er saai, omdat er niks te doen was. Het enige waar Trui elke keer naar uitkeek waren de bezoekuren waar haar dochter Helena op bezoek kwam. Helena verbleef namelijk tijdelijk op de oude kamer van haar moeder. Ze wilde graag dat haar moeder in een beter tehuis kwam, maar helaas hadden ze daar niet genoeg geld voor.
     
     Helena komt al vroeg in haar jeugd veel te weten over de zin van het leven en de dood. Als Helena er soms een uitspraak over deed, snapte haar moeder het niet en wilde ze er ook niet over nadenken. Nu Trui in het rusthuis ligt, begint ze de uitspraken steeds meer te begrijpen.
     
     Naar verloop van tijd moet Helena weer terug naar Parijs naar haar man. Het afscheid tussen Trui en Helena was emotioneel. Trui beseft dat ze nu een eenzame oude vrouw is. Er gaan weken voorbij. Ze begint steeds meer pijnlijke steken in haar buik te krijgen en ze wordt in de grote zaal gelegd. Helena vertrekt meteen naar Nederland. Ze staat naast haar moeders bed als ze overlijdt.

Verwachtingen

Het boek stond in centraal tijdens Nederland Leest 2010, en we kregen het daarom ook van school. Ik was wel een beetje benieuwd geworden naar het boek, dus ben ik er een beetje globaal doorheen gegaan. Het sprak me aan en daarna ben ik het gaan lezen.

Ik had verwacht dat het boek zich op meer plaatsen zou afspelen, maar uiteindelijk speelt het zich allemaal af in het rusthuis waar Trui verblijft. Alleen als Trui een herinnering ophaalt ga je met haar mee terug naar een andere plaats.

Wat ik ook heel onverwachts vond, was dat Helena (de dochter van Trui) alleen maar een paar keer de ik-persoon was in het verhaal. Ik had haar graag wat meer in het verhaal gezien, want haar stukjes vond ik het leukst om te lezen. Ik vond de stukjes van Trui vaak een beetje 'deprimerend', omdat het eigenlijk één en al eenzaamheid uitstraalde.

Motieven en Thema

Het verhaal gaat eigenlijk over het weggaan van je naasten, en aan het in alle eenzaamheid leven tot je dood. Ook is het een verhaal van verlangen. Dit zie je heel goed terug wanneer Helena weer teruggaat naar Parijs, en Trui dan heel de tijd denkt; ''Wanneer zou ze terugkomen?'' ''Zou ze überhaupt wel terugkomen...Ja, ze komt terug, want dat zei ze!''. Zo zie je goed het verlangen van Trui naar haar dochter die in Parijs woont met haar man.

Dus op basis van dit alles trek ik de conclusie dat het thema eenzaamheid is.

Een motief in het verhaal, is het verlangen van Trui naar haar man en haar huis. Als ze 's ochtends wakker word dan hoopt ze dat ze binnenkort weer naar huis kan gaan. Ook als ze soms in de put zit, dan vertelt ze weer over haar man. Over hoe goed hij was en dat hij er nu niet meer is.

Een ander motief in het verhaal, is de acceptatie. Acceptatie in het verhaal is ook een belangrijk deel. Op een gegeven moment zegt ze ook tegen zichzelf dat ze niet meer terug zal keren naar huis. En dan accepteert ze dat.

Een andere acceptatie, is de acceptatie van het vertrek van Helena. In eerste instantie vind ze het moeilijk om Helena te laten gaan, maar dan zegt ze tegen zichzelf dat het goed voor Helena is om naar Parijs terug te gaan en daar haar man terug de vinden.

Beoordeling

a. De schrijfstijl was gewoon prima, ik heb me niet echt aan dingen gestoord. Ik heb soms wel stukjes gehad waar ik dacht; dat kan ook wat vlotter verteld worden. Maar dat langzame hoort natuurlijk ook een beetje bij het verhaal en bij een rusthuis. Aan één stukje had ik dat heel erg en dat was bij het stukje dat de oude dames in het rusthuis een poes in de tuin zien. (blz. 105-106)

b. Ik vond de personages wel heel interessant, omdat ze eigenlijk een hele samenleving voorstellen. Je hebt veel verschillende vrouwen waar je mee te maken krijgt; een nieuwsgierige, een stille en iemand met een heel grote mond bijvoorbeeld. De verschillen in karakter botsen vrijwel niet in het verhaal, alleen als er een keer chocola wordt gestolen door een oudere dame. Dan breekt er een soort partijen ruzie uit.

De ruimte is vrijwel alleen het rusthuis. Wat alleen wel goed gedaan is, is dat de verschillende ruimtes in het rusthuis aangeven hoe ziek je bent en hoe dicht je bij de dood bent. Zo is de kleine zaal nog geen zaal om je zorgen om te maken, maar zodra je in de grote zaal komt moet je accepteren dat je binnenkort niet meer in leven zal zijn. Dit vind ik heel sterk in het verhaal. De lezer blijft in spanning of Trui in het boek nog een keer in de grote zaal terecht zal komen.

Eindoordeel

Ik vond het een goed verhaal. Ik heb echt een idee gekregen hoe het moet zijn als je alleen in een rusthuis zit en de kleinste dingetjes je op kunnen beuren, omdat je niet zoveel meer hebt om naar uit te kijken. Wat ik minder goed vond is de eenzaamheid. Het is niet zo dat het echt slecht was, maar ik werd er zelf een beetje droevig van toen ik het verhaal las en dat vind ik niet leuk als ik een boek lees, want een boek moet uitnodigen om verder te lezen. Dat gevoel kreeg ik niet echt heel erg toen ik dit las.

Ook vond ik het jammer dat het verhaal zich maar op één plek afspeelde. Dat maakt voor mij het verhaal wat minder spannend, maar ondanks dit alles heb ik achteraf toch wel met enig 'plezier' dit boek gelezen. Vandaar ook mijn vrij hoge score op de oordeelbalk.

Bronnen

Boek:

Nederland Lees De Grote Zaal

Jacoba van Velde

Em. Querido's Uitgeverij BV

Site:

http://www.scholieren.com/boekverslagen/33226

http://bicat.bibliotheekmaasland.nl/iconen.html

http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Roman