Verlichting
“Kleine gedichten voor kinderen” van Hieronijmus van Alphen is representatief voor de verlichting
De
verlichting is een periode die liep van ongeveer 1650 tot ongeveer
1800. In deze periode was – eveneens als in de Romantiek- de
natuur heel erg belangrijk. Mensen gedroegen zich goed naar de natuur
wetten.
Mensen
vonden het ook belangrijk om in het hier en nu te leven. Dus gewoon
in het heden en niet te vluchten in het verleden of in de toekomst.
De verlichting is dus eigentijds.
Ook
was het heel belangrijk om je eigen levensstandaard te verbeteren,
omdat deze volgens de mensen nog niet goed genoeg was. Je was gewoon
zondig en dat moest veranderen, anders vergaf god je niet en dan kwam
je niet in de hemel. Je leefde op aarde voor God en de ultieme
beloning was om na de dood in de hemel te komen en daar het eeuwige
leven te krijgen.
De
levensstandaard moest dus verbetert worden. Dit ging natuurlijk niet
alleen maar om je goed gedragen om dan in de hemel te komen, maar ook
de dagelijkse dingen moesten een beetje veranderen. Dingen zoals
onderwijs moesten ook belangrijk worden in de samenleving.
Vrijheid
was heel belangrijk in de verlichting. Je had vrijheid van
godsdienst. Dat betekende dat je in elke god mocht geloven. Er leefde
dus veel godsdiensten naast elkaar.
De
vrijheid van meningsuiting is ook een thema uit de verlichting.
Mensen mochten hun mening openlijk uitspreken, wat in het verleden
wel eens anders is geweest.
Verder
was vrijheid van handel ook erg belangrijk. Hierdoor kwam het
uitvinden van de drukpers, waardoor er op grote schaal boeken konden
worden gedrukt en ook de wat lagere standen beschikking kregen tot
boeken en zo ook leerden lezen.
De
mens in de verlichting was ook overtuigd van de goedheid van de mens.
Rousseau zei: “een kind is vanaf de geboorte geneigd goed te
doen, maar wordt door de maatschappij bederft.”
Dit geeft heel goed aan wat mensen dachten in die tijd. Ze dachten
dus als je een kind vanaf zijn geboorte z'n gang laat gaan dat het
kind een goed persoon wordt in de samenleving en niemand kwaad zal
doen.
“Kleine gedichten voor kinderen” is een bundel die voor kinderen gemaakt is, maar deze is ook heel populair bij de oudere mensen. Veel gedichtjes gaan over kinderen en dan verwacht je al een beetje een verlichting gedicht vanwege mijn laatste puntje dat ik net heb genoemd: Een kind is vanaf zijn geboorte goed, maar wordt bederft door de maatschappij.
Hieronijmus van Alphen stond niet helemaal achter deze stelling van Rousseau, omdat van Alphen het kind zag als iets dat je zelf kon invullen in het leven. Het kind kon je of goede dingen leren, zodat het goed werd of het werd verwaarloosd in de opvoeding en daardoor slecht.
Daarom had van Alphen in een aantal gedichtjes een opvoedkundige toon, zodat de mensen met kinderen wat beter in de opvoeding werden en dat zo de kinderen allemaal beter werden en niet meer werden verwaarloosd in de opvoeding
Mijn speelen is leeren, mijn leeren is speelen,
En waarom zou mij dan het leeren verveelen?Het lezen en schrijven verschaft mij vermaak.
Mijn hoepel, mijn priktol verruil ik voor boeken;
Ik wil in mijn prenten mijn tijdverdrijf zoeken,
't is wijsheid, 't zijn deugden naar welke ik haak.
Je ziet in dit gedicht heel duidelijk de opvoedkundige
toon. Het kind moet je wijze dingen leren, want dit is waar het kind
naar verlangt; “'t is wijsheid, 't zijn deugden naar welke ik
haak.”
Zo heeft van Alphen tal van dit soort gedichtjes met
deze opvoedkundige toon erin.
Conclusie
“Kleine gedichten voor kinderen” van Hieronijmus van Alphen is wel degelijk representatief voor de verlichten. Er komen weliswaar niet veel motieven van de verlichting in voor, maar een heel belangrijk punt uit de verlichting komt er wel in voor. Dit belangrijke punt is natuurlijk het goed opvoeden van de kinderen en ze alle kennis geven die je zelf hebt. Het is belangrijk voor het kind om veel te weten te komen. Zo gaat het kind vanzelf goed functioneren in de maatschappij.
